Europa ma Unię, Arabia ma Ligę

Natchnąłem się w dzisiaj na tematy związane z arabską częścią Azji. Geograficznie to półwysep Arabski, Azja Mniejsze, tereny między Morzem Kaspijskim i Czarnym, a Morzem Arabskim.

Chodzi o Ligę Państw Arabskich. Organizacja międzynarodowa zrzeszająca kraje arabskie. 

Organizacje międzynarodowe, to instytucje będące uczestnikiem stosunków międzynarodowych, powstałe jako forma współpracy międzynarodowej państw z przekształcenia konferencji międzyrządowych w trwałe związki oparte na umowie wielostronnej, których głównym zadaniem jest kształtowanie współpracy państwowej w różnych dziedzinach.

Organizacje międzynarodowe dzielą się na 2 kategorie: organizacje międzynarodowe międzyrządowe (międzypaństwowe), których członkami są państwa i organizacje międzynarodowe pozarządowe, których członkami nie są państwa, lecz związki, instytucje, osoby prawne i fizyczne z różnych państw.

Liga Państw Arabskich, Liga Arabska, LPA, 

           to organizacja międzynarodowa z siedzibą w Kairze.Założona w 1945 na konferencji państw arabskich w Kairze przez Egipt, Irak, Liban, Arabię Saudyjską, Syrię, Transjordan (od 1949 Jordan) i Jemen. Do organizacji dołączyły: Algieria (1962), Bahrajn (1971), Komory (1993), Dżibuti (1977), Kuwejt (1961), Libia (1953, wystąpiła z Ligi w 2002), Mauretania (1973), Maroko (1958), Oman (1971), Katar (1971), Somalia (1974), Południowy Jemen (1967), Sudan (1956), Tunezja (1958) i Zjednoczone Emiraty Arabskie (1971). Członkostwo Egiptu zostało zawieszone w 1979 po tym jak kraj ten podpisał porozumienie pokojowe z Izraelem, w 1989 Egipt został ponownie przyjęty.

Na siedzibę Ligi wybrano Kair. 

Pakt ustanawiajacy LPA jako organizację międzynarodową dodatkowo uzupełniały trzy aneksy dotyczące:

*niepodległości Palestyny,

*współpracy z narodami, które jeszcze nie wywalczyły swoich państw,  

*powołania sekretarza generalnego organizacji.

STRUKTURA LPA

Rada Ligi

Jest naczelnym jej organem. Składa się z przedstawicieli wszystkich członków Ligi, posiadających jeden, równoważny głos. Rada zbiera się dwa razy w roku - w marcu i we wrześniu, ale może również na wniosek członków obradować podczas sesji nadzwyczajnych. Zatwierdza projekt budżetu i ustala składki członkowskie poszczególnych państw. Budżet tworzony jest ze składek członkowskich, którymi obciąża się państwa w zależności od ich liczby, liczby ludności w nich żyjącej, dochodów i możliwości.

Rada Gospodarcza (zwana również Radą Ekonomiczną)

Składa się z ministrów państw członkowskich, odpowiedzialnych za sprawy gospodarcze (lub z ich przedstawicieli). Jej zadaniem jest stymulacja międzynarodowej współpracy gospodarczej.

Rada Wspólnej Obrony

Działa na mocy wspomnianego wyżej Układu o Wspólnej Obronie i Współpracy Ekonomicznej.

Celem jej powołania była próba eliminacji błędów popełnionych przez kraje arabskie w zakresie współdziałania militarnego w wojnie z Izraelem w 1948 r. Składa się z ministrów spraw zagranicznych i ministrów obrony państw członkowskich.

Podlega jej Stały Komitet Wojskowy, składający się z przedstawicieli szefów sztabów armii państw arabskich. Decyzje są tu podejmowane większością 2/3 głosów i są obligatoryjne.

Sekretariat Generalny

Sekretariat kieruje bieżącą działalnością Ligi. Jest głównym organem administracyjnym i finansowym. Sekretariat liczy ok. 460 osób, w jego ramach działa kilkanaście departamentów.

Na czele Sekretariatu stoi sekretarz generalny wybierany na 5 -cio letnią kadencję z możliwością reelekcji.

W latach 1979-1989 siedziba organizacji, w wyniku wykluczenia z niej Egiptu (powód: podpisanie traktatu pokojowego z Izraelem), została przeniesiona do Tunisu (Tunezja). W 1990 r sekretariat ulokowano ponownie w Kairze.

Inne organy

Specyficzną grupę organów stanowią organy powołane przez konferencje na szczycie, a więc te spotkania Rady Ligi, w których uczestniczą głowy państw. Jednym z nich jest Komitet Kontroli, w którego skład wchodzą osobiści przedstawiciele królów i szefów państw. Został on powołany do sporządzania miesięcznych raportów z wykonania zadań i realizacji decyzji przyjętych na szczycie.

Działa również wiele instytucji specjalistycznych afiliowanych (powiązanych, filii) przy Lidze bądź od niej niezależnych, tworzących jednak pewien system współpracy w wybranych dziedzinach. Niektóre z nich mają znaczny udział w unifikacji poszczególnych sfer życia i są ważnym elementem integracyjnym. M.in. są to: Arabska Unia Pocztowa, Arabska Unia Telekomunikacyjna, Arabska Liga ds. Nauki, Kultury i Oświaty, Arabska Organizacja Zdrowia, Arabska Organizacja Pracy.

flaga Ligi Państw Arabskich

DZIAŁANIA LPA

               Ważną część działań podejmowanych przez Ligę stanowią zagadnienia związane ze sferą gospodarczą, co znajduje swój wyraz w wyjątkowo dużej liczbie decyzji i zaleceń dotyczących stosunków ekonomicznych i w rozbudowanych strukturach mających je realizować. W praktyce jednak, większość inicjatyw nie wychodzi poza stadium projektowe, a te które dotrwają do fazy wykonawstwa, zaczynają odbiegać od przyjętych w projekcie ustaleń.

                  Zasadniczym przedsięwzięciem LPA było utworzenie Wspólnego Rynku Arabskiego. W tym celu w 1953 r. powołano Arabską Radę Ekonomiczną, a ta w 1954 r. opracowała Konwencję o Arabskiej Wspólnocie Ekonomicznej, podpisaną i ratyfikowaną przez kraje członkowskie w 1957 r. Z kolei w 1964 r. powołano - Arabską Radę Wspólnoty Gospodarczej aby skonkretyzowała układ o wspólnocie ekonomicznej. Mimo to nie udało się stworzyć Wspólnego Rynku Arabskiego.

                 W pierwszym okresie istnienia organizacji podjęto wiele prób wypracowania jej linii politycznej poprzez liczne spotkania i konferencje międzyarabskie, na których mocno podkreślano cechy łączące te kraje. W celu zjednoczenia świata arabskiego usiłowano zarówno udoskonalić wewnętrzne mechanizmy Ligi, jak i zaktywizować ją na arenie międzynarodowej. Jednak w zakresie przebudowy wewnętrznej i działań na rzecz panarabizmu osiągnięto niewiele. Niespójna i złożona struktura organizacji, mała skuteczność działania jej organów, a czasami wręcz zanik ich funkcjonowania, różnice w celach polityki wewnętrznej poszczególnych krajów członkowskich skutecznie hamowały rozwój procesów integracyjnych i zasadniczy cel przyświecający twórcom organizacji nie został osiągnięty do dziś.

        Działania polityczne LPA są zdeterminowane na bojkotowanie Izraela oraz jego zapędów ekonomicznych, gospodarczych i politycznych.

        Podsumowując, można powiedzieć, że autorytet Ligi nie jest tak duży, jaki powinna mieć organizacja regionalna o celach ogólnych. Przyczynami jej nieskuteczności są odmienność polityczna i gospodarcza państw członkowskich, jak również walką o przywództwo w organizacji. Jej działalność spotyka się wciąż z ostrą krytyką praktyków i teoretyków stosunków międzynarodowych.